به گزارش شهرآرانیوز، با امان ا... همه جای شهر را زیر پا میگذاریم، او میگوید: «خودت را خسته نکن، من ۱۰ سال قبل، اولین بار برای اهدای خون به یکی از مراکز رفتم، اما بدون این که دلیلش را بگویند گفتند ما از اتباع خون نمیگیریم.» امان ا... که پدرش از اهالی افغانستان است، حدود ۳۰ سال قبل در ایران به دنیا آمده، او و تعدادی از اتباع دیگر کشورها حالا که بزرگ شدهاند موضوع نپذیرفتن خون اتباع در مراکز اهدای خون ایران را به عنوان علامت سوالی که پاسخ شفاهی به آن داده نشده در ذهن خود دارند.
البته برای دریافت پاسخ در این باره به سراغ مسئولان مربوط رفته و استدلالهای آنها را هم در این گزارش آوردهایم.
وقتی وارد مرکز اهدای خون در نزدیکی میدان شریعتی مشهد میشویم، دو نفر از کارکنان در حال صحبت درباره کمبود ذخایر خونی در بانک خون هستند و دو یا سه نفر برای اهدای خون داخل سالن انتظار نشستهاند. به همراه امان ا... جلو میرویم.
خودم را یکی از اتباع ساکن ایران معرفی میکنم و میگویم: برای اهدای خون آمدهام. مردی که در اتاق شیشهای نزدیک در ورودی نشسته بدون این که تکانی به خودش بدهد طوری که به زور صدایش به گوشمان میرسد، جواب میدهد: «ما این جا از اتباع خون نمیگیریم، باید به بیمارستان آریا در خیابان گلستان مراجعه کنید. آن جا محل دریافت خون از اتباع است.»
برای گرفتن خون باید نفری ۳۰۰ هزار تومان بدهید
چند سوال و جواب بین ما رد و بدل میشود و در نهایت تصمیم میگیریم به بیمارستان آریا سری بزنیم. امان ا... در مسیر از تجربیات خود و دیگر اتباع از کشورهای دیگر که با وجود متولد شدن در ایران نتوانستهاند خونی اهدا کنند صحبت میکند.
هنوز صحبتهایمان تمام نشده که به بیمارستان آریا میرسیم. وارد بیمارستان که میشویم جوانی که جلوی در ایستاده میگوید: «برای گرفتن خون باید نفری ۳۰۰ هزار تومان بدهید.»
با تعجب میپرسم: «برای این که از اتباع خون بگیرید باید ۳۰۰ هزار تومان هم بدهند؟!» پرستاری که در آن نزدیکی ایستاده میگوید: «خون اتباع غلیظ است و معمولا به همین دلیل ما از اتباع خون نمیگیریم، ولی اگر بخواهید فصد خون انجام دهید با کارت آمایش ۲۰۰ هزار تومان و اگر نداشته باشید فصد خون را با ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان انجام میدهیم، این مبلغ برای فصد خون است نه اهدای خون.»
از این پرستار میخواهیم دلایل دقیقتری به جز غلظت خون را برای نگرفتن خون از اتباع برای ما بگوید و طبق دستورالعملها پاسخگو باشد. اما دوباره صحبتهای قبلیاش را تکرار میکند.
بدون این که به پاسخ قانع کنندهای رسیده باشیم از در بیمارستان خارج میشویم. در ادامه به چند مرکز انتقال خون دیگر سر میزنیم و در تمام این مراکز یک جمله مشترک را میشنویم: «از اتباع، خون نمیگیریم.»
اما هر بار که دلیل این کار را سوال میکنیم با پاسخهای کلی با این مفهوم که این یک آیین نامه کشوری است مواجه میشویم. امان ا... میگوید: «واقعا تا امروز دلیل این موضوع را نفهمیدهام، من که در ایران به دنیا آمده و اینجا زندگی کردهام. چرا نباید خون اهداییام پذیرفته شود؟»
این موضوع گلایه اتباع کشورهای مختلفی است که با آنها در این باره گفتگو کردهام. اتباعی از کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، هندوستان، تاجیکستان و حتی دانشجویانی که از کشورهای دیگر برای تحصیل به ایران آمدهاند.
از ستاد ملی انتقال خون کشور سوال کنید
مجید عبداللهی مدیر کل انتقال خون خراسان رضوی که چند ماه از انتصابش به عنوان مدیر کل انتقال خون در این استان میگذرد، پس از شنیدن این موضوع ضمن استقبال و زدن مهر تایید بر موضوع این گزارش، این مسئله را جزو دغدغههای خود میداند و قول پیگیری موضوع از سازمان انتقال خون کشور در روزهای آینده را میدهد و میگوید: «اتباعی هستند که میخواهند در ایران اهدای خون را انجام دهند و ما نباید با اهدای خون مخالفت کنیم، چون ذهنیت خوبی را برای اتباع ایجاد نمیکند. ما نیز این موضوع را در آینده از مسئولان کشور پیگیری میکنیم. برای بنده هم این موضوع جای سوال دارد.»
عبداللهی در ادامه ارائه پاسخهای تخصصی را به علی حسنی، معاون فنی انتقال خون استان خراسان رضوی واگذار میکند. علی حسنی دستورالعملهای موجود را دلیل اصلی این اقدام اعلام میکند و در این باره میگوید: «تصمیمگیری در این باره در اختیار ما نیست و سازمان انتقال خون کشور باید تصمیمگیریها را انجام دهد.»
وی میافزاید: «طبق دستورالعملهای ابلاغی به ما، برای گرفتن خون، فقط کارت ملی ایران وگذرنامه معتبر است. در غیر این صورت از هیچ فردی خون گرفته نمیشود. ستاد انتقال خون کشور ما را مکلف کرده که از این عزیزان خون نگیریم و دلیل آن را نیز باید از ستاد انتقال خون کشور سوال کنید.»
حسنی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا اتباع ساکن در استان خراسان رضوی تا امروز نامه نگاری مبنی بر اصلاح این قانون با انتقال خون استان داشتهاند یا خیر؟ میگوید: آن دستور العمل بر اساس شاخصهای علمی نوشته شده و تا زمانی که شاخصها تاویل نشود دستورالعمل را تغییر نمیدهد و این را که چرا اتباع خارجی معاف شدهاند، باید از ستاد انتقال خون کشور سوال کنید.»
پیگیری از سازمان انتقال خون کشور
بعد از گفتوگو با مسئولان استانی و دریافت نکردن پاسخ مطالبات موضوع را از سازمان انتقال خون کشور پیگیری میکنیم. معماری سخنگوی این سازمان در قالب نامهای پاسخ سوالات ما را میدهد. در متن این نامه آمده است: «سازمان انتقال خون ایران بر اساس وظایف سازمانی، ملی و حرفهای و اخلاقی خود فارغ از هرگونه تعلق خاطر نژادی، قومیتی، جنسیتی همواره در خدمت کلیه ساکنان مرزهای جمهوری اسلامی ایران بوده و خواهد بود و این امر را با ارائه خدمت بدون سوگیری به دریافت کنندگان خون و فراورده خونی از کلیه اتباع ایرانی و غیر ایرانی نیازمند، همواره ثابت کرده است، اما درباره دلیل اصلی نپذیرفتن اتباع برای اهدای خون در ایران، باید گفت که دلیل اصلی عدم امکان اهدای خون اتباع غیر ایرانی، نداشتن شماره واحد ثابت و بدون تغییر برای شناسایی (uniaqe id no) است که در صورت استعلام از مراجع مربوط و احراز ثابت بودن شماره ثبت شده در برگه اقامت (حتی در صورت لغو و تمدید مجدد مجوز اقامت در دفعات) موضوع اهدای خون اتباع غیر ایرانی مجدد قابل بررسی و تصمیمگیری خواهد بود.»
این سازمان در پاسخ به این سوال روزنامه خراسان که به چه دلیل اتباعی که در ایران به دنیا آمده و حتی یک بار هم از ایران خارج نشدهاند حق اهدای خون در ایران را ندارند؟ نوشته است: «اهدا کننده خون و موارد مرتبط در پرونده باید قابلیت پایش مستمر داشته باشد و به ویژه در مواردی مانند پایش عوارض در دریافت کننده خون ضروری و در موارد عفونتهای نوپدید و باز پدید لازم خواهد بود.»
سوال بعدی از سازمان انتقال خون کشور به عنوان بالاترین مرجع پاسخ گویی درباره دلیل نپذیرفتن اتباع برای اهدای خون در مراکز اهدای خون در کشورمان این است که آیا نپذیرفتن خون اهدایی اتباع یک قانون بینالمللی است؟
این سازمان در پاسخ مینویسد: «امکان غربالگری گسترده خون اتباع سایر کشورها با توجه به تنوع عفونتهای منتقله از راه خون، متناسب با منطقه جغرافیایی تولد و زیست خود و خانواده درجه یک ایشان عملی و اجرایی نیست.»
امکان تغییر دستورالعمل وجود دارد؟
سوال بعدی ما از این سازمان این است که آیا امکان تغییر برخی از مفاد این دستورالعمل با وجود پیشرفت علم برای تشخیص مشکلات خونی وجود ندارد؟ این سازمان در این نامه پاسخ داده است: «اهدای خون یک حقوق شهروندی نیست و بر مبنای استانداردهای فنی انجام میشود و باید در آن مواردی نظیر امکان پیگیری اهدا کنندگان حسب ضرورت در طول سالها، دسترسی به سوابق سلامت اهدا کنندگان در گذشته و آینده به ویژه در مواردی نظیر بیماری کروتزفلد یا جاکوب و بیماریهای نوپدید و بازپدید و نیاز به کنترل بیماریها، واکسیناسیونهای ضروری و ... لحاظ شده باشد و این موضوع درباره اغلب اتباع خارجی میسر نیست.»
منبع: محمد بهبودینیا؛ روزنامه خراسان